آيت‌الله حاج شيخ «حسنعلی نجابت شيرازی»، شاگرد برجسته محضر عرفانی حضرت آيت‌الله سيد علی قاضی طباطبايی تبريزی(ره) و حضرت آيت‌الله حاج شيخ محمد جواد انصاری همدانی، در سال ۱۲۹۶ هجری شمسی در شيراز بهدنيا آمد.
آيت‌الله حاج شيخ حسنعلی نجابت شيرازی، تحصيلات ابتدايی را به طريق متعارف در شيراز گذرانده و پس از آن به فراگيری دروس حوزوی پرداخته و با اتمام مقدمات، در سن ۱۵ سالگی برای ادامه تحصيل عازم عتبات شد.
در نجف اشرف پس از گذراندن سطح، در مراتب عاليه، معقول را نزد مرحوم آيت‌الله العظمی حاج شيخ علی محمد بروجردی و فقه و اصول را نزد آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهانی، سيد عبدالهادی شيرازی و سيد ابوالقاسم خويی گذرانيد.
در ۲۸ سالگی به درجه اجتهاد نائل آمد و عمده اجازههای ايشان از اساتيد فوق‌الذكر بود.
مرحوم آيت‌الله نجابت پس از بازگشت از نجف به شيراز، علاوه بر فعاليت‌های حوزوی و پرورش شاگردان در دو بعد علمی و معنوی، همراه با شهيد دستغيب عليه نظام طاغوتی پهلوی دست به مبارزه زد.
همزمان با فوت آيت‌الله بروجردی و شروع نهضت امام خمينی در سال ۱۳۴۰، با دل و جان در خدمت نهضت ايشان قرار گرفت و با اين اعتقاد كه عشق به امام خمينی(ره) عشق به امام زمان(عج) و عشق به خداست، به ترويج و تبليغ مرجعيت و رهبری امام خمينی همت گمارد و دست پنهان مبارزات روحانيت شيراز قبل از انقلاب، و ملجأ و مرجع نيروهای حزب‌الله بعد از انقلاب بود.
ايشان از همان اوان ورود به نجف اشرف، به توصيه آيت‌الله قاضی، بنای رفاقت محكمی با مرحوم شهيد آيت‌الله دستغيب گذاشت كه پس از فوت آيت‌الله قاضی در محضر عرفانی حضرت آيت‌الله انصاری و از آن پس تا زمان شهادت مرحوم شهيد دستغيب، اين رفاقت و پيوند، محكم و پا برجا بود. هم اكنون نيز مرقد مبارك هر دو بزرگوار، در كنار يكديگر، در بقعه امامزاده سيد محمد‌بن موسی(ع) در شيراز قرار دارد.
مرحوم آيت‌الله نجابت علاوه بر فعاليت‌های علمی و سياسی، خدمات مهمی را در جهت احيای اسلام ناب محمدی(ص) در شهر شيراز انجام داد كه مهمترين آنها تأسيس حوزه علميه معنوی بزرگ و پر بركتی است كه بهنام فرزند شهيد ايشان، كه در جبهه آبادان به لقاء‌الله پيوست، «حوزه علميه شهيد محمدحسين نجابت» نام گرفته و فضلای زيادی را در بعد علمی و معنوی و در خط امام پرورانده و شهدای بسياری را نيز تقديم انقلاب كرده است.
ايشان در اين حوزه علاوه بر تدريس ادبيات، منطق، فلسفه، كلام، تفسير، فقه و اصول در سطوح عاليه، در دو بعد عرفان نظری و عملی به تربيت شاگردان همت گماشت. از حضرت ايشان آثار منتشر شده و غير منتشر شده زيادی بهجا مانده است كه كتب «بصائر يا قرآن و اهل بيت» كلمه طيبه، توحيد، كلمه عشق، حديث سرو، شرح دعای رجبيه، ولايت شرعيه مطلقه فقيه، شرح زيارت شعبانيه، و ۱۰ها اثر مكتوب و صدها درس مضبوط ديگر از آن جمله است.
اما با اين همه، و علیرغم اينكه توان و درجات علمی ايشان زبانزد خاص و عام بود، نه تنها به دنبال رياست دنيوی نرفت بلكه همه علوم اعم از منقول و معقول و مأنوسه و غريبه را جز به چشم مقدمه ننگريست و عمر پر بركتش را جز در راه توحيد سپری نساخت و به غير از ورود در سرّ ربوبی و لقای دوست به چيزی نينديشيد و استقامت و پايمرديش در عشق ربوبی باعث شد كه جذبات حق نه تنها تجرد از ماده بلكه تجرد از صورت را نيز ملكه ايشان گرداند و به آنجا برسد كه همنوا با حافظ نغمه سر دهد:
بعد از اين نور به آفاق دهم از دل خويش / كه به خورشيد رسيديم و غبار آخر شد
سرانجام ايشان در بهمن ۱۳۶۸ در شب شهادت امام علی النقی(ع) جان عاريت را تسليم دوست كرده به لقاء‌الله پيوست. به هر حال اين مقال را وسعت و اين قائل را صلاحيت توصيف مقامات و كمالات آن حضرت نيست
آدرس آرامگاه :
شیراز حرم حضرت سید میر محمد در کنار آرامگاه شهید محراب آیت الله شهید دستغیب
